هفته نامه سفیر

آن چه باعث شده است تا مذاکرات آستانه متفاوت از سایر نشست ها به نظر برسد به عوامل متعدد نظامی و سیاسی بر می گردد. این مذاکرات چند هفته پس از شکست کامل تروریست ها در حلب صورت می گیرد که نقطه عطفی در جنگ سوریه محسوب می شود.

تمدیدآتش بس فعلی و بازگشت دو طرف سوری به میز مذاکرات نیز ازجمله اهداف اعلام شده نشست آستانه است، اما این اهداف بر اساس چه چارچوب توافقی احتمالی خواهد بود و نشست آستانه چه فرصت ها و تهدیداتی در پی خواهد داشت از موضوعات مهمی است که باید موردتوجه جدی ایران وجبهه مقاومت به عنوان یکی از بازیگران اصلی میدان سوریه قرار گیرد. درادامه سعی خواهیم کرد فرصت ها وتهدیدات مذاکرات آستانه را برشماریم که البته درکنار هم گذاشتن آن ها می تواند به پیش بینی نتیجه نشست و پیامد های آن کمک کند.

** فرصت های «آستانه»

مذاکرات آستانه فرصت هایی داردکه مهم ترین آن را می توان، برگرداندن صلح هرچند به صورت موقت در سوریه دانست.همچنین بابرگزاری این مذاکرات، اختلاف بین گروه های تروریستی افزایش پیدا می کند. برخی گروه ها که در این مذاکرات حضور پیدا کرده اند مانند فیلق الشام، جیش الاسلام وجیش النصر، پیش از این زیرنظرجبهه النصره بودند، اما حالا یا از این گروه جدا شده یا رویکردی متضاد با یکدیگر به کار گرفته اند. دلیل اصلی آن نیز به رسمیت نشناختن النصره در توافق اخیر بود.

درنتیجه ریزش گسترده ای در النصره به وجود خواهد آمد و همین عامل می تواند سبب ضعف این گروه در آینده نزدیک شود و نیز در عملیات های ارتش برای آینده بسیار مهم خواهد بود. ورود ترکیه به صحنه سیاسی و میدانی در سوریه نیز یکی دیگر از فرصت هاست. با توجه به این که ترکیه مهم ترین حامی تروریست ها در سوریه است، بنابراین ورود این کشور به عرصه مذاکره با جبهه مقاومت، می تواند شرایط را برای تحت فشار قراردادن تروریست ها در آینده فراهم کند.

دخالت نداشتن پررنگ ایالات متحده هم یکی دیگر از امتیازات مهم است؛ چرا که آمریکا در آتش بس اخیر دخل و تصرفی نداشته و همین عامل منجر به حاشیه رفتن سایر کشور های تأثیرگذار همچون عربستان و قطر شده است.

** تهدیدهای «آستانه»

اماتجربه به خوبی نشان داده که گروه های تروریستی و کشور هایی که ضمانت آن ها را در آتش بس بر عهده می گیرند، متعهد به توافقات خود چه در عرصه نظامی وچه در عرصه سیاسی نیستند.باید گفت که مهم ترین تهدید در صورت دستیابی به آتش بس فراگیر در مذاکرات آستانه، خریدن زمان و فرصت دادن به تروریست ها برای باز سازی و تجهیز برای حملات جدید به مناطق مختلف سوریه است.

برای این گروه ها تضمین امنیت خود در شمال غربی سوریه و بقیه نقاط، حداقل در چند ماه آینده تا تعیین رویکرد دولت جدید آمریکا به مسئله سوریه، دستاوردی بزرگ از نشست آستانه خواهد بود. بر این اساس به نظر نمی رسد معارضان هدفی فراتر از آتش بس را در نشست پیش رو دنبال کنند. نزدیکی و تعامل بیش ازپیش ترکیه و روسیه نیز که این عامل بیشتر از لحاظ عملیات های نظامی روسیه در سوریه است از دیگر تهدید های مذاکرات آستانه است. ترکیه از ابتدا در قبال سوریه سیاست تخریبی داشته است و مشخص نیست اکنون چگونه در حالی که این کشور بازنده صحنه و میدان است، به عنوان نماینده گروه های معارض در نشست آستانه قصد ایفای نقش دارد، همچنین ابهاماتی درباره احتمال تحت تأثیر قرار گرفتن منافع ایران در سوریه در سایه توافقات پنهان و آشکار آنکارا و مسکو به وجود آمده است، علاوه بر این که نقش غیرشفاف اروپا و آمریکا در نشست های گذشته درباره سوریه باعث شده که هیچ کدام از آن نشست ها به نتیجه قابل توجهی نرسد.

به هرصورت این تهدید وجود دارد که با نزدیک شدن روسیه به ترکیه و توافق بین دو طرف از حملات هوایی روسیه در سوریه کاسته شود. همچنین نبود تفکیک بین گروه های تروریستی از دیگر تهدیدهاست. بسیاری از گروه های شرکت کننده در مذاکرات آستانه همان طور که گفته شد به نوعی وابسته به النصره هستند. این وابستگی اگر در سطح نظامی نباشد، حداقل در سطح ایدئولوژی و فکری مشهود است.

نکته بعدی در خصوص تهدیدات ناشی از آتش بس این است که ترکیه، به هیچ وجه قابل اعتماد نیست. این بی اعتمادی ناشی از ارجح بودن مسائل دیگر برای این کشورو معارضان به جای مسائل سوریه است.ترکیه خواهان این است که حوزه عملیاتی جبهه مقاومت درسوریه محدود شود، کرد های سوری از هر نوع آتش بس خارج نگه داشته شوندو امتیاز های بیشتر سیاسی و میدانی برای گروه های معارض موردحمایت خودش دریافت کند.

از طرفی، تهدید دیگری که وجود دارد، توافق احتمالی است که امکان دارد برای تجزیه سوریه به خصوص جدا شدن منطقه لاذقیه و همچنین بخش هایی از شمال سوریه صورت گیرد.قطعا با تفکیک سوریه به چند منطقه و اداره کردن این کشور به صورت غیر متمرکز و تعریف یک ساختار فدرال، آسیب پذیری این کشور افزایش خواهد یافت.با این حال باید گفت آن چه در بحران سوریه تأثیرگذار است، راه حل نظامی است تا سیاسی. تجربه به خوبی نشان داده که همواره با پیشروی های ارتش سوریه در عرصه میدانی، کشور های مخالف سوریه راه حل سیاسی و مذاکرات را در پیش گرفته اند.

اگرچه جبهه مقاومت نیز خواهان پایان بحران سوریه از طریق سیاسی است، اما نمی توان چندان به آینده این مذاکرات با توجه به نبود اراده کافی در طرف مقابل امیدوار بود.شاید به همین خاطر است که بشارالجعفری رئیس هیئت مذاکره کنندگان سوریه در آستانه گفت: «جنگ واقعی با تروریسم درسوریه تنها در صورتی شکل می گیرد که ترکیه مرز هایش را به صورت کامل بر روی تروریست ها ببندد».

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/